ساکشن:
ساکشن یکی از دستگاههای آشنا برای تمامی علاقه مندان به رشته مهندسی پزشکی می باشد. این دستگاه کاربردهای فراوانی در پزشکی ، دندانپزشکی، پوست و زیبایی و… دارد. دستگاه ساکشن مانند یک جارو برقی عمل می کند و عملا کار آن مکش است اما اینکه این مکش به چه مقدار باشد در کاربردهای مختلف متفاوت و قابل تنظیم می باشد. دستگاه ساکشن برای کاربردهای مختلف دارای اندازه ها و حجم های متفاوتی می باشد که در زیر کاملا با آن آشنا می شوید.
دستگاه ساکشن (Suction) یا وکیوم پمپ (Vacuum Pump) دستگاهی است که توسط پمپ مکش و با ایجاد خلاء ، باعث ایجاد فشار منفی شده و هوا و مایعات را به دورن می‌کشد. از این وسیله برای خارج کردن مایعات مترشحه از شکاف ایجاد شده برای جراحی ها و نیز هر جا که حجم مایعات خارج شده از بدن بیمار بالا باشد ، استفاده می شود. به همین دلیل این وسیله از آلوده ترین تجهیزات مورد استفاده در مراکز درمانی است.
دستگاه ساکشن یکی از وسایل ضروری اتاق عمل بوده و در هر اتاق عمل حداقل باید ۲ منبع ساکشن ، یکی برای بیهوشی و دیگری برای عمل جراحی وجود داشته باشد. ترکیب جاری دو یا چند منبع ساکشن برای استفاده توسط دو تیم جراحی مناسب است. این دستگاه لازم است که علاوه بر اتاق عمل در اتاق بیهوشی ، اتاق بهبودی ، بخش مراقبت های ویژه و سایر بخش ها نیز وجود داشته باشد.
تکنیک های مختلفی برای انجام عمل ساکشن وجود دارد ، از جمله عمل جاروب کردن هوا (سیستم مکانیکی) ، یونیزه کردن (سیستم الکترومغناطیسی) ، استفاده از لیزر و … . ساکشن‌های مختلف با توجه به تکنولوژی متفاوت و بسته به نوع کارآیی در جهان تولید می شود. یکی از انواع ساکشن‌ها ، ساکشن‌های پزشکی است.
موارد استفاده از ساکشن
– برداشتن سریع محلول های شستشو از ناحیه زخم
– خالی کردن حفرات آبسه
– گرفتن تومور در طول برداشتن آن
– تمیز و خشک نگه داشتن زخم برای مشخص شدن محل خونریزی
– مکیدن بافت های نکروتیک و صدمه دیده مغزی یا تومورهای نرم مغزی
– تخلیه کردن مایع مغزی نخاعی از بطن یا فضای زیر سخت شامه
– کمپرس کردن رگ خونریزی دهنده
– انتقال جرقه الکتروکوتر به ناحیه خونریزی و کشیدن دودهای حاصل از کوتریزاسیون
تقسیم بندی ساکشن‌های پزشکی از نظر میزان خلاء نسبی (فشار منفی)
– خلاء بالا ((P>60Kpa (High Vacuum): استفاده دربخش های متفاوت مراکز درمانی وابسته
– خلاء متوسط (P>20kpa): استفاده در مطب های پزشکی
– خلاء پایین ((P
مزایا و معایب دستگاههای ساکشن مختلف
– ساکشن دوار روغنی: به دلیل ایجاد بخارات روغنی در فضای بیمارستان از نظر پزشکی منسوخ اعلام شده است.
– ساکشن دیافراگمی (نوسانی): در چرخه تولید هستند اما به دلیل سرعت و ظرفیت مکش پایین در عمل‌های جراحی حساس و سنگین به کار نمی‌رود.
– ساکشن‌های سیلندر و پیستونی: در دو نوع دور بالا و پایین تولید می شود که بهترین و مدرن‌ترین نوع ساکشن‌های تولیدی کشورهای پیشرفته هستند و معروف به ساکشن‌های خشک است.
عوارض جانبی انجام ساکشن (complication of suctioning)
– هایپوکسی
– آریتمی
– افت BP
– آتلکتازی
– عفونت (در بیمار و پرستار) که در ساکشن تراکئوستومی علاوه بر عوارض فوق این عوارض نیز غیرقابل ذکر است.
– صدمه به مخاط تراشه
– خونریزی
– تحریک عصب واگ
– سرفه حمله ای
– ایست قلبی و حتی مرگ
نکات مهم برای انجام ساکشن
1- به‌کار بردن روش استریل
2- اندازه سایز کاتتر که کمتر از نصف ETT را اشغال کند (بسته به نوع ترشحات بیمار و بر اساس تشخیص پرستار) می توان از کاتتر سایز بزرگ برای خارج کردن ترشحات غلیظ استفاده کرد.
3- هر بار ساکشن نباید بیش از ۱۵ ثانیه بطول بیانجامد و درصورت نیاز به ساکشن مجدد ، فاصله هربار ساکشن کردن مابین ۳۰- ۲۰ ثانیه باشد.
4- در مجموع کل مدت ساکشن کردن کمتر از ۵ دقیقه نشود.
5- میزان N/S موردنیاز هر دوره ساکشن: بزرگسالان cc ۳-۵ ، کودکان و نوجوانان ۱-۳ cc ، نوزادان کمتر یا مساوی cc 0/5
6- وضعیت مناسب لوله دستگاه پیچ نخورده باشد ، سوراخ نداشته باشد ، مسیر داخلی آن کاملا تمیز و فاقد گرفتگی باشد)
7- شستشوی کامل درب شیشه ای دستگاه و لوله های متصل به آن با محلول ضد عفونی پس از خاتمه کار با دستگاه
مراحل ساکشن
۱- بررسی ضرورت نیاز بیمار به ساکشن
۲- آماده کردن تجهیزات موردنیاز (بررسی سالم بودن دستگاه ساکشن و …)
۳- برای پیشگیری از انتقال عفونت از بیمار به پرستار و بالعکس دست‌ها شسته شود
۴- توضیح دادن پروسیجر برای بیمار درصورت هوشیار بودن
۵- پوزیشن بیمار (در بیمار هوشیار: سر در زاویه ۴۵ درجه / در بیمار غیر هوشیار: درازکش یک طرفه)
