دسته: گوناگون

بلندترین درخت جهان

دنیای ما پر است از عجایب و رازهای فراوان و مخلوقاتی که هر روز می توانند ما را شگفت زده کنند. در این مقاله، شما را به جنگل های ردوود کالیفرنیا خواهیم برد تا با بلندترین درخت جهان آشنا شوید. زمانی که دو طبیعت شناس به نام های کریس اتکینز و مایکل تیلور به بررسی گروهی از درخت های واقع در پارک ملی ردوود کالیفرنیا پرداختند و متوجه شدند که این درخت ها از تمامی درختانی که تا به حال دیده اند بلند تر هستند، از سکه افتاد.بلندترين درخت

همه چیز درباره بلندتین درخت جهان

بلندترین درختی که در حال حاضر در حال رشد کردن است Hyperion نام دارد و ارتفاعی برابر با 115.54 متر که در سال 2006 اندازه گیری شد به نامش ثبت شده است. این درخت که در سواحل پارک ملی ردوود واقع شده برای اولین بار توسط Chris Atkins و Michael Taylor که هر دو از کشور آمریکا هستند شناسایی شد. اگر بخواهیم تاریخ دقیق این کشف را به شما بگوییم باید به تاریخ 25 آگوست 2006 اشاره کنیم.

اندازه گیری این درخت

اندازه گیری دقیق این درخت توسط دکتر Steve Sillett صورت گرفت و دو کاشفی که کمی قبل درباره ی آن ها گفتیم برای کمک به اندازه گیری بوسیله ی طناب از درخت بالا رفتند.

شایان ذکر است این درخت در دامنه ی کوه قرار گرفته و زمینی مسطح و آبرفتی محل زندگی او می باشد.

جالب است که بدانید کمی قبل تر از کشف درخت این دو کاشف در همین پارک ملی دو درخت دیگر پیدا کردند ولی به این اندازه بلند نبودند. ردوود به داشتن درخت های بلند و زیبایش معروف می باشد و به همین دلیل گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می کند. پوشش گیاهی ردوود به گونه ای است که زمانی که وارد پارک می شوید گویی به دوران ما قبل تاریخ قدم گذاشته اید و این یکی از ویژگی هایش به حساب می آید.

البته ممکن است در سال های آتی درختانی با ارتفاعی بیشتر پیدا شوند ولی تا رسیدن آن روز رکوردار ما Hyperion نام دارد.

گونه های جانوری زیادی نیز در این پارک به چشم می خورد مانند گرگ ها، انواع پرندگان، خرس و …

پرورش و نگهداری شمشاد

مشخصات:
اسم علمی این گیاه Euonymus japonicus،از خانواده celastraceae میباشد.این جنس شامل ۱۷۶ گونه مختلف می باشد گیاهانی همیشه سبز ، زیبا و مناسب برای پرچین ها و هرس پذیر هستند.

شمشاد رسمی
این گونه بومی ژاپن بوده و ارتفاع آن در طبیعت به ۴ متر هم میرسد. برگهای آن براق چرمی و سبز تیره بوده و به شکل وار تخم مرغی با دندانه های کوتاه در لبه می باشد. گل آزین گرزن آن به طول ۵ سانتی متر و گلهای آن سبز مایل به سفید است و در وسط بهار ظاهر می شود شمشاد رسمی میوه های صورتی ونارنجی دارد. مهمترین مسئله در مورد این نوع شمشاد، نگاه داری آن خارج از آپارتمان در فصل تابستان و دادن کود کافی در زمستان ونگه داری داخل آپارتمان در محل خنک می باشد.

نگهداری و مراقبت :
نور و گرما: به مكان آفتابی یا نیمه سایه نیاز دارد و حداقل دمای قابل تحمل آن ۵ درجه سانتی گراد است.
آبیاری :آبیاری شمشاد باید بطور منظم انجام شود و خاک گیاه بهتر است قبل از آبیاری مجدد مرطوب باشد،
رطوبت :۵۰تا ۷۰ درصد
کود: می‌توان به میزان ۵ گرم در لیتر، هر دو هفته یکبار، از اردیبهشت تا شهریور به این گیاه کود داد.
خاک: خاک باغچه با کمی ماسه برای رشد و نمونه شمشاد رسمی مطلوب میباشد این گیاه در هر نوع خاك بازهكش خوب رشد می كندو خاک قلیایی را ترجیح می دهد.
کاشت :شمشاد از انواع گیاهان رایج در نواحی گرم و مرطوب است. این گیاه را به راحتی می توان در حیاط و حتی در فضای آپارتمان پرورش داد. نورگیرترین قسمت آپارتمان را برای کاشت گیاه انتخاب کرده و گلدان ها را در آنجا قرار دهید. قبل از کاشت، گلدان ها را از خاک غنی از خاک برگ و کودهای گیاه پرکرده و آن را آبیاری کنید.
حداقل فاصله میان دو گیاه در کاشت در باغچه و فضای سبز باید ۷۰ سانتیمتر باشد.

ازدیاد: برای تکثیر شمشادرسمی، از اواسط بهارتا اوایل تابستان، قلمه های انتهایی ساقه را به اندازه ۵/۷سانتیمتر ، با یک چاقوی تیز، جدا کنید.انتهای آنهارا در پودر هورمون ریشه زایی فروببرید ودر گلدانی باقطر دهانه ۱۴سانتیمتر، حاوی کمپوست مخصوص بذر وقلمه بکارید وبا کیسه پلاستیکی شفاف روی قلمه را بپوشانید و قلمه ها را تا زمان ریشه دهی یعنی ۲۲ ماه سانتیگراد ونور مناسب نگاه دارید.

سپس آنهار ا به تنهایی در گلدانی با قطر دهانه ۹ سانتیمتر حاوی کمپوست گلدانی، بکارید. در فرمهای ابلق گیاه، بسیار اهمیت دارد که داری قلمه گیری، از شاخه هایی که برگهایشان فرم ابلق خود را از دست داده اند، جهت ازدیاد، استفاده نشود. حتی زمانی که گیاه رشد کافی کرده، ضروری است ساقه هایی را که رنگ برگهایشان سبز خالص می شود، به محض ظهور حذف نمایید.تکثیر این گیاه به وسیله بذر و خوابانیدن شاخه نیز صورت می‌گیرد.
هرس شمشاد :
ـ زمان هرس: پائیز، بهار
شمشادها معمولاً هر مقدار و هر نوع هرسی را تحمل می کنند و بدون هرس نیز بوته ها زیبا و متراکم هستند. شکل و اندازه نهائی برای هرس بستگی به نوع شمشاد دارد. در بوته های جوان، هنگام انتقال به محل اصلی باید ریشه را نیز هرس نمود. پس از کاشت، بوته را تا سه سال مرتباً هرس کنیم تا متراکم گردد.

شمشادهائی را که به منظور استفاده از پرچین و با اشکال هندسی و مجسمه ای کاشته می شوند می بایستی مرتباً هرس نمائیم. قبل از پیدایش شاخه های جدید در بهار با استفاده از قیچی هرس، شاخه های تولید شده در اواخر تابستان قبل را هرس می کنیم، شاخه های جدید را بعد از آن که شروع به محکم شدن کردند قطع می نمائیم.

برای ایجاد شکل بوته‌ای باید مداوم با هرس پنسمان (چیدن نوک شاخه‌ها) جوانه‌های جانبی را تحريك و شاخه‌های متراکم تولید کرد. در فرم‌های پرچینی نیز می‌بایست با توجه به فرم پرچین و به نسبت میزان رشد، آن را در یک یا چند نوبت هرس نمود.
گاهی به دليل بیماری سفیدک، قسمت‌های داخلی را با هرس بازتر كرد؛ به طوری که از تجمع رطوبت در قسمت‌های داخلی تاج جلوگیری و نفوذ هوا به مرکز بوته بیشتر شود.

در آب و هوای معتدل، پرچین و اشکال مجسمه ای را در اواخر پائیز باید هرس نمود تا در زمستان شکل جالب توجه و جمع و جور داشته باشند.معمولاً توصیه می شود که در هرس های پرچینی قسمت پائین بزرگتر یا مساوی قسمت بالا باشد تا قسمت بالا روی قسمت پائین سایه اندازی نداشته باشد.

بیماری ها ، افات و درمان :
شمشادها به بیماری ها به خصوص سفیدک سطحی بسیار حساسند که به محض مشاهده بیماری و یا آثار پریدگی رنگ در برگ ها، سرشاخه و یا شاخه بیمار را سریعاً تا جائی که به نظر می رسد بیمار است قطع می نمائیم.

خرمالو بومی آسیا و کشور چین است و سپس به سایر نواحی آسیای شرقی برده شد. در اوایل قرن نوزدهم میلادی به اروپا و آمریکا برده شد و کاشت و پرورش یافت. در اساطیر یونان باستان به خرمالو الهه آتش یا The fire of zeuz می‌گفتند.
کاسه گل خرمالو همراه با میوه آن چیده می‌شود، ولی هنگامی که میوه کاملاً رسیده می‌شود، کاسه گل به‌آسانی از میوه جدا می‌گردد. گونه ژاپنی آن به نام کاکی (KaKi (Diospynos kaki در حد بسیار گسترده‌ای پرورش می‌یابد و تولید می‌گردد. گونه کاکی دارای بافت نسبتاً فیبری و دارای مزه شیرین و گس است. ارقام چینی خرمالو خوشمزه‌تر و درخت آن دارای برگ‌های ضخیم است.

خواص خرمالو

خرمالو، این میوه خوش رنگ و خوش طعم، دارای خواص طبی فراوانی است. خرمالو سرشار از مواد مغذی مانند کلسیم، گوگرد، فسفر، منیزیم و آهن است. خرمالو سنگ کلیه را دفع و ناراحتی‌های گوارشی را برطرف می‌کند و برای بیماران قلبی عروقی و دیابتی توصیه می‌گردد. پوست میوه خرمالو هنگامی که کاملا رسیده باشد محتوی 4/1 ماده تانن است. خرمالو علاوه بر آن که به صورت خام و تازه مصرف می‌شود، در آجیل و به صورت میوه خشک نیز یافت می‌گردد. با پختن خرمالو می‌توان مربا، مارمالاد و نیز انواع شیرینی و کیک تهیه نمود. خرمالو دارای گلوکز کمی بوده و پروتئین موجود در آن در حد تعادل است.
چوب درخت خرمالو (آبنوس) بسیار سنگین و محکم است. مغز چوب در چندین گونه گرمسیری به رنگ سیاه براق است و در صنایع منبت‌کاری، معرق‌کاری و مبل‌سازی و غیره کاربرد فراوان دارد. همچنین در کشورهای اروپایی و آمریکا، چوب خرمالو از لحاظ اقتصادی حایز اهمیت و گران‌قیمت است.

پرورش درخت خرمالو

گیاه خرمالو آفتاب دوست است و در مناطق محصور و در مناطقی که دارای آب و هوای خنک و معتدل با آفتاب کافی است دارای رشد و عملکرد مطلوبی است و در مناطقی که هوا کمی سرد است باید اطراف آن محصور گردد تا از خسارات ناشی از سرما و یخ‌زدگی محافظت گردد. خرمالو در عین حال گیاهی مقاوم به سرما است. گیاه خرمالو در مناطق گرم و نیمه گرم تا 12- درجه سانتی‌گراد را تحمل می‌نماید، ولی به سرمای زمستان نیازمند است.
درخت خرمالو در دامنه وسیعی از خاک‌های مختلف با بافت متوسط و زهکشی مناسب و حاصلخیز و حتی در خاک‌های رسی با بافت سنگین رشد می‌نماید. این درخت در مناطقی که اسیدیته خاک بین 5/6 تا 5/7 باشد دارای رشد مطلوب است و تحمل آن نسبت به خشکی و کمی آب قابل ملاحظه است، ولی آبیاری آن با آب کافی، عملکرد محصول را به نحو قابل توجهی افزایش می‌دهد. درخت خرمالو دارای ریشه‌های قوی است و هنگام غرس نهال خرمالو باید در گودالی عمیق کاشته شود. زمان رسیدن به حداکثر محصول به 7 الی 10 سال زمان نیاز دارد.

خاک مناسب برای درخت خرمالو
خاک مناسب برای درخت خرمالو باید سبک و قابل نفوذ به آب و حاصلخیز باشد. بهترین خاک برای این درخت، خاک‌ مرطوب و خنک است که اصولاً باغات قدیمی که خاک‌های حاصلخیزتری دارند بهتر جواب می‌دهند؛ به همین دلیل بهتر است افرادی که می‌خواهند اقدام به کشت این گیاه نمایند داخل باغچه منازل را از خاک باغات قدیمی پر کنند. علت موفقیت کاشت این درخت در بعضی از منازل همین امر است، زیرا بعضی از افراد برای باغچه منازل از خاک مراتع استفاده می‌کنند که برای کاشت و پرورش این گیاه مناسب نیست .
درخت خرمالو نیاز به کودهای دامی فراوان دارد. اما به این نکته نیز باید توجه داشت که از کودهای پوسیده دامی استفاده گردد و نه از کودهای تازه و نپوسیده. همچنین بهتر است داخل منازل به دلیل این که حجم خاک باغچه کم و محیط رشد ریشه محدود است، جهت تغذیه درختان خرمالو از کودهای نیمه آلی به نام ورز استفاده گردد. در اسفند ماه پس از رفع سرمای زمستان به ازای هر درخت خرمالو 4 تا 5 کیلوگرم ورز در سطح باغچه پخش می‌کنند و عمل شخم‌زنی را انجام می‌دهند. در حین عمل شخم‌زنی باید به این نکته توجه شود که حتماً زمان آن در اسفند ماه باشد. با توجه به این نکته که درخت خرمالو به شخم عمیق نیاز ندارد (چون اگر ریشه‌ها آسیب ببینند به‌سختی و دیر ترمیم می‌گردند)، پرورش دهندگان باید برای دو نکته ذیل اهمیت ویژه‌ای قایل شوند:
1- از کودهای پوسیده دامی استفاده شود.
2- شخم سطحی باشد.
این دو مورد از عوامل موفقیت در پرورش این گیاه محسوب می‌شود .

خاک باغچه
جهت پرورش درخت خرمالو حتماً باید عمل زهکشی به خوبی انجام شود. در زمانی که آبیاری باغچه صورت می‌گیرد حدود 30 تا 40 دقیقه بعد باید آب به خوبی در خاک نفوذ کرده باشد. چنانچه آب بیش از این زمان در باغچه بماند، عمل زهکشی نامطلوب بوده و باید خاک اصلاح گردد، وگرنه به مرور زمان درخت خرمالو بر اثر عدم زهکشی مناسب آسیب دیده و با ریزش برگ یا میوه و یا خشک شدن همراه می‌شود. به هر حال خاک زمین پرورش درخت خرمالو باید دارای بافت متوسط و حاصلخیز باشد و عمل زهکشی را به خوبی انجام دهد .

ازدیاد
درخت خرمالو از طریق تکثیر غیرجنسی کمتر کشت می‌گردد و تقریباً تمام درختان خرمالو از طریق کشت بذر خرمندی کاشته می‌شوند. خرمندی همان خرمالوی ریز است که میوه آن قابل خوردن نیست. پس از رسیدن، میوه‌ها را جمع‌آوری کرده و بذر آن‌ها را گرفته و جهت کاشت آماده می‌کنند. در آذر یا دی ماه بذر به صورت پُر (فشرده) کشت می‌گردد که پس از رفع سرما و یخبندان بذر جوانه زده و از خاک خارج می‌شود .
در سال اول، نهال رشد کرده و در سال دوم در فصل خزان یا اسفند ماه نهال با فاصله مناسب در خزانه دوم کشت می‌گردد. در سال سوم، در فصل بهار حدود 15 تا 25 فروردین ماه روی نهال عمل پیوند شکمی انجام می‌گیرد. پیوندک‌ها در سال سوم رشد می‌کنند و در پایان سال سوم در فصل خزان یا اسفند ماه قابل انتقال به زمین اصلی هستند. بهتر است پرورش دهندگان نهال پیوندی را از مکان‌های مطمئن تهیه نمایند، چون تولید نهال پیوندی تقریباً مشکل است و یکی از دلایل قیمت بالای نهال پیوندی خرمالو همین مورد است. در زمان کاشت درخت خرمالو نکات ذیل بایستی مورد توجه قرار گیرند:
1- زمان کاشت خرمالو پیوندی حدود 15 اسفند ماه است. چنانچه زودتر جهت کشت اقدام شود، احتمال بروز سرمازدگی نهال زیاد است، چون به عمل جابه‌جایی حساس است .
2- نهال پیوندی در موقع کاشت حتماً تا همان محلی که در خزانه زیر خاک بوده در محل کاشت در زیر خاک قرار گیرد. نکته قابل اهمیت این است که عمیق کاشتن نهال و سطحی کاشتن هر دو مضر است .
3- در زمان کاشت از دادن هرگونه کود حیوانی و کود شیمیایی خودداری شود. عمل تقویت از سال دوم شروع شود که بهتر است از همان ورز استفاده گردد .
4- پس از کاشت، عمل آبیاری یک نوبت انجام شود و تا نهال خرمالو جوانه نزده است، آبیاری دوم صورت نگیرد .
5- از سال دوم عمل سربرداری و هرس فرم‌دهی طی دو تا سه سال انجام گیرد .
بعد از کاشت نهال خرمالو در محل اصلی، بعد از سال دوم باید عمل کوددهی و تقویت انجام گیرد. در سال‌های بعدی باید به این نکته توجه کرد که میوه خرمالو روی شاخه‌های یک ساله است؛ یعنی در فصل خزان اگر هرسی صورت گیرد، شاخه سال قبل که محل تولید میوه است نبایستی حذف شود .
درخت خرمالو در فصل بهار به آب کمتری نیاز دارد و در فصل تابستان با گرم شدن هوا نیاز به آب بیشتری دارد .
بعضی از پرورش دهندگان از ریزش خرمالوهای تازه تشکیل شده در فصل بهار شکایت دارند که علت آن آفت یا بیماری نیست، بلکه چون درخت خرمالو به میزان زیادی گل تولید می‌کند و اگر شرایط مناسب باشد تمام گل‌ها تبدیل به میوه می‌شود، پس از تشکیل میوه چون درخت توان نگهداری و تغذیه تمامی میوه‌ها را ندارد، چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت نشده باشد حدود 50 درصد میوه‌ها در حالت فندقی ریزش دارد. اما چنانچه درخت خوب تغذیه و تقویت شده باشد، میزان ریزش میوه در فصل بهار کمتر است. به هر حال درخت خرمالو آن مقدار میوه را که می‌تواند تغذیه کند، نگه می‌دارد و اضافی آن ریزش دارد.

آفات و امراض درخت خرمالو
مگس سفید و تریپس‌ها به پوست میوه خرمالو صدمه زده و موجب بدرنگ شدن میوه خرمالو می‌گردند. آبیاری بیش از حد نیز موجب فاسد شدن ریشه گیاه می‌گردد. حیوانات موذی مانند موش نیز به ریشه درخت خرمالو صدمه وارد می‌آورند.
زود گلدهی، ریزش محصول و ترک خوردن میوه در اطراف کاسبرگ و آفتاب سوختگی میوه از امراض درخت خرمالو محسوب می‌شود. ریزش میوه پدیده‌ای طبیعی در درختان میوه ازجمله خرمالو است و در عین حال تغذیه گیاه خرمالو با کود پوسیده حیوانی به مقدار کافی از ریزش میوه به نحو موثری جلوگیری می‌نماید.

ارقام خرمالو
* خرمالو دارای ارقام گس astringent و غیرگسnon- astringent است که از نظر اندازه، شکل و مزه بسیار متفاوت هستند.

گرده‌افشانی باغات خرمالو
گیاه خرمالو هم از طریق گرده‌افشانی و هم از طریق بکرزایی، تولید میوه می‌نماید، ولی بر اساس مطالعات انجام شده، تولید میوه از طریق بکرزایی، موجب ریزش مداوم محصول می‌گردد و گرده‌افشانی عملکرد برداشت میوه را افزایش می‌دهد و از ریزش مداوم محصول جلوگیری می‌نماید.
بر اساس مطالعات انجام شده در کشور استرالیا، گرده‌افشانی از طریق حشرات به‌ویژه زنبور عسل صورت می‌گیرد و نیاز به گرده‌افشانی مکانیکی نیست. بیشتر تولیدکنندگان و پرورش‌دهندگان خرمالو در کشور استرالیا، از گونه‌های خرمالو ماده استفاده می‌نمایند. زنبور عسل از نژاد اروپایی mallifera و دیگر گونه‌های بومی استرالیایی زنبور عسل مانندTrigona spp دارای عملکرد بالایی در گرده‌افشانی هستند. با نصب کندو زنبور عسل در درون باغات خرمالو به ازاء 3 تا 2 کندو در هر هکتار می‌توان بیشترین عملکرد تولید محصول را به دست آورد. متوسط تولید خرمالو در این کشور در هر هکتار 35 تن است. خرمالو تولید شده در استرالیا به غیر از مصرف داخلی به کشورهای اروپایی، سنگاپور، تایلند و ژاپن صادر می‌گردد.
در مناطق نیمه گرمسیر کشور استرالیا، گلدهی درختان خرمالو 35 روز بعد از سپری شدن فصل سرما رخ می‌دهد. چنانکه فصل سرما به طور معمول تداوم یابد، بعد از 70 روز گل‌ها ظاهر می‌گردند. درجه حرارت مطلوب بین 12 تا 17 درجه سانتی‌گراد برای جوانه زدن غنچه و 27 تا 32 درجه سانتی‌گراد برای تولید غنچه مطلوب است. بعد از یک الی دو هفته از زمان تولید گل باید گرده‌افشانی صورت ‌پذیرد. زمان گرده‌افشانی هنگامی است که 5 الی 10 درصد شکوفه‌ها ظاهر شده باشند. زنبور عسل فقط شکوفه‌ها را مورد هجوم قرار داده و از نشستن بر قسمت‌های دیگر درخت خودداری می‌نماید. زمان برداشت خرمالو در کشور استرالیا در ماه‌های آبان و آذر است.
برداشت و انبارداری محصول خرمالو
مناسب‌ترین روش برداشت خرمالو، چیدن میوه از درخت و هنگامی است که سفت، رسیده و همراه با کاسه گل است.
درجه حرارت بهینه برای نگهداری محصول خرمالو صفر درجه سانتی‌گراد و رطوبت نسبی محل نگهداری میوه خرمالو 90 تا 95 درصد است. انبارداری و حمل‌ونقل آسان خرمالو از مزیت‌های این محصول است. می‌توان محصول خرمالو را بیش از سه ماه نگهداری و به بازارهای مصرف عرضه نمود.

القاب مشهور امام رضا(ع) ازکجا آمده اند؟

دربين امامان معصوم ما، هيچ کدام به اندازه امام علي (ع) اسامي ولقب هاي متعدد ومتنوع ندارد. بعد از ايشان اما رتبه دوم براي امام رضا(ع) است که شايد به علت ماجراي ولايتعهدي وشايد به خاطر حضور دربين ايرانيان ، صاحب القاب و عناوين متعدد است، از آن حضرت علاوه بر القابي که به همه ائمه معصومين (ع) گفته مي شود (مثل ابن رسول الله؛ حجت الله ، امين الله و… خود امام) صاحب حداقل 50 لقب اختصاصي هستند.

هر کدام از اين عناوين والقاب ، داستان و تاريخچه جداگانه اي دارند وبه يک وجهه از وجهه هاي حضرت اشاره مي کنند. ما اينجا هشت لقب معروف تر از القاب امام هشتم را آورده ايم و در باره آنها حرف زده ايم. اين هم خودش يک جور زيارت از راه دور است ديگر.

ابالحسن
دربين عرب رسم است که اگر بخواهندکسي را با احترام صدا بزنند، اسم او را صدا نمي زنند وبه جايش از کنيه او استفاده مي کنند کنيه، لقبي است که با «اب» يا «ام» شروع مي شود؛ يعني پدر فلاني ويا مادر فلاني. معمولاً کنيه هر کسي را با استفاده از اسم فرزند بزرگ تر يا مشهورتر فرد مي سازند؛ ولي گاهي هم هست که قبل از به دنيا آمدن فرزند مي خواهند به يک نفر احترام بگذارند واورا با کنيه صدا بزنند درباره امام رضا(ع) هم همين اتفاق افتاده است . با اينکه امام (ره) خيلي دير صاحب پسر شدند (امام محمد تقي يا جواد (ع)) اما به امام ازهمان جواني کنيه داده بودند. از آنجا هم که آن حضرت سومين فرد از آل علي (ع) بود که اسم علي داشت (بعد از امام اول وچهارم)، کنيه جدشان – يعني امام علي (ع) – را به ايشان دادند و آن حضرت را «ابوالحسن» صدا مي زند. اين کنيه را ظاهراً امام موسي کاظم(ع) براي حضرت انتخاب کردند. معمولاً درکتب شيعه از آن حضرت به عنوان ابوالحسن ثاني ياد مي شود. ابوالحسن خالي يا باقيد اول که امام علي (ع) هستند وابوالحسن ثالث، امام دهم حضرت علي بن محمد امام هادي (ع) هستند.

ثامن، ثامن الائمه يا ثامن الحجج
از آنجا که درزمان امام موسي کاظم(ع) ، انحرافي درمسير تشيع صورت گرفت وگروهي برادر بزرگ تر آن امام – يعني اسماعيل پسر امام صادق (ع) را امام هفتم خواندند، پس از آغاز امامت امام رضا(ع) درسال 183 قمري، پيروان ايشان تاکيد فراواني بر لقب «ثامن» يا هشتم داشتند تا آن اشتباه ديگر تکرار نشود .از نکات جالب تاريخ اينکه امام هشتم شيعيان، معاصر مامون عباسي بود که هشتمين خليفه عباسي به حساب مي آيد.

رئوف
اين لقبي است که بعد از شهادت امام به آن حضرت داده شده ودليلش شهرت ايشان به برآورده کردن حوائج زائران است. اولين بار در«عيون اخبار الرضا» نوشته شيخ صدوق (متوفاي 381ق) اين لقب آمده وبعد از آن توسط ديگران استفاده شده است.

رضا
معروف ترين لقب امام هشتم رضاست. اما جالب است بدانيد که اين لقب را دشمن امام(ع) يعني مامون به آن حضرت داده بود. چنان که طبري و ديگران مي نويسند، بعد از ولايتعهدي امام (ع) مامون دستور دادبه نام آن حضرت سکه بزنند. روي اين سکه ها که الان درموزه آستان قدس است. نوشته شده:

«الامير الرضا وليعهد المسلمين علي بن موسي»
مامون، لقب رضا را از شعار «الرضا من آل محمد» گرفته بود که اشعاري است که اولين بارمختار درقيامش که به خونخواهي امام حسين (ع) بود، در کوفه از آن استفاده مي کرد(سال 76ق) اين شعار يعني «ما فقط به حکومت کسي از آل محمد راضي هستيم.» اين شعار را بعدها داعيان عباسي (کساني که براي قيام به نفع بني عباس وعليه بني اميه دعوت مي کردند، مثل ابومسلم خراساني) هم به کار بردند وحالا مامون مي خواست وانمود بکند که اوست که اين شعار و آرزوي قديمي را تحقق بخشيده است.

البته سياسي بودن اقدام مامون، از همان زمان هم برملا شده بود. ومثلاً دعبل خزاعي- شاعري که معاصر امام (ع) و مامون بوده (متوفاي 246ق)- درشعري سروده است:

«ايا عجبا منهم يسمونک الرضا/ وتلقاک منهم کلحه وغضون»
يعني در تعجبم ازآنها که شما را «رضا» مي نامند ولي از جانب ايشان رنج ها وسختي ها به شما مي رسد.

حديثي هم از امام جواد(ع) در «عيون اخبار الرضا» هست که درجواب سوالي که مي گويد چرا پدر شما را رضا ناميده اند، فرموده اند: «زيرا مرضي (= مورد رضايت) خدا در آسمان ومرضي رسول خدا وائمه او درزمين بود». آن شخصي به سوالش اصرار مي کند. مي پرسد مگر باقي پدران شما مرضي خدا ورسول نبودند؟ امام جواب مي دهند: «چرا، اما فقط پدرم بود که مرضي موافقان ومخالفان قرار گرفت.» بعدها مضمون اين حديث بيشتر مورد توجه قرار گرفت ومثلاً مولف تاريخ «حبيب السير» (نوشته شده حدود 930ق) درتوضيح لقب آن حضرت آورده است: « امام علي نام عالي نسب /پناه عجم، مقتداي عرب / ازوبود راضي جهان آفرين / از آن رو رضا گشت او را لقب».
سلطان
اسم ولقب سلطان تا قرن دوم هجري اصلاً کاربرد نداشته است ودر زمان هارون الرشيد، براي اولين بار به وزير معروفش – جعفر برمکي سلطان لقب داده شد. اين واژه ابتدا به معناي پادشاه نبود وبه معناي شخصي بود که تسلط برامور دارد(مثل سايرصفت هايي که بر وزن فعلان ساخته مي شود . مثلاً «قرآن » يعني خواندني.) اولين سلطان هم جعفر وزير بود که در دوره اي کنار خليفه، سلطان هم وجود داشت.بعد از سرکوبي برامکه اما تا مدت ها ديگر سلطاني وجود نداشت تا درزمان ولايتعهدي امام هشتم(ع) اين لقب را دوباره به ايشان دادند.

در دوره هاي بعدي هم اين لقب براي ايشان باقي ماند وبه معناي غير از پادشاه استفاده شد .مثلاً در «تاريخ نيشابور» (تاليف 400 ق) از آن حضرت با عنوان «حضرت سلطان» ياد شده . حافظ (متوفاي 792ق) سروده: «قبرامام هشتم وسلطان دين، رضا از جان ببوس وبر در آن بارگاه باش.» وگونزالس کلاويخو، سفير اسپانيا که در قبل از عهد صفوي به ايران آمد (806ق) درسفرنامه اش آورده است :«رسيديم به شهر مشهد يعني محل شهادت امام رضا (ع) که به نام سلطان خراسان مشهور است…»

ضامن آهو

بعد از «رضا» مشهورترين لقب امام هشتم همين «ضامن آهو» است وجالب اينکه درهيچ کدام از منابع کهن تاريخي ، داستان پناه آوردن آهو به امام رضا(ع) نيامده است.قديمي ترين منبعي که چنين لقبي آورده ، اين شهر آشوب (متوفاي 588ق) در«مناقب آل ابي طالب» است که د ر وصف آن حضرت – جايي که درجريان ذکر وقايع سفر امام (ع) به ايران به نيشابور مي رسد- يک بيت شعر از شاعري به نام «ابن حماد» نقل مي کند که به اين شکل :«الذي لاذت به الظبيه والقوم جلوس / من ابوه المرتضي يزکو ويعلو و يروس» يعني اوکسي است که آهوي ماده به او پناه آورد؛ درحالي که گروهي نشسته بودند. او کسي است که پدرش علي مرتضي(ع) است وهمواره درحال تزکيه وتعالي وبالا رفتن است. اين درحالي است که روايت پناه آوردن آهوي ماده، دوقرن قبل از اين کتاب براي پيامبر (ص) روايت شده است.

طبراني (متوفاي 360ق) در «المعجم الکبير» وامام بيهقي (متوفاي 430ق) در«دلايل النبوه» نقل کرده اند که روزي پيامبر از کنار شکارچياني مي گذشت که آهويي شکار کرده بودند. آن آهو با حضرت سخن گفت. پيامبر به شکارچي ها فرمود که آهو را رها کنند تا برود به بچه هايش شير بدهد. وبرگردد. شکارچي ها پرسيدند: «درقبال چه چيزي آن را آزاد کنيم؟» حضرت فرمودند: من ضامنم» . رسول خدا(ص) نشست تا آهو رفت و برگشت. شکارچي ها هم آهو را به حضرت بخشيدند وآن حضرت، آهو را آزاد فرمودند.

درعوض، شيخ صدوق (متوفاي 381ق) درکتاب «عيون الاخبار الرضا» داستاني را نقل مي کند از ابومنصور محمد بن عبدالرزاق طوسي (متوفاي 350ق) . ابومنصور طوسي ، کسي است که به دستورش داستان هاي «شاهنامه» جمع شده بود وابتدا دقيقي وبعد فردوسي آن را به نظم کشيدند.

ابومنصور طوسي تعريف مي کند که در جواني اش يک بار براي شکار رفته بوده. آهويي گيرش مي آيد.او را دنبال مي کند. آهو مي رود ومي رود تا به مزار حضرت رضا(ع) مي رسد، به محض وارد شدن آهو به داخل ساختمان مزار، سگ ابومنصور دست از تعقيب او بر مي دارد. خود ابومنصور که سني مذهب بوده، داخل مزار هم مي رود. اما به جز پشکل آهو چيزي پيدا نمي کند. ابومنصور مي گويد از آن زمان معتقد به مزار امام رضا(ع) شده است ومدام به زيارت آن حضرت مي رود.

به نظر مي رسد داستان ضامن آهو شدن امام رضا(ع) ، از ادغام اين دو داستان با هم آمده باشد.

عالم آل محمد
ائمه معصومين ما (ع) همگي از علماي عصرخود بوده اند و قبل از امام رضا (ع) به امام باقر(ع) هم اين لقب را داده بودند. با اين حال شهرت امام رضا(ع) به برتري علمي برهمعصرانش از آنجا آمده است که مامون که خودش هم از دانشمندان بود. و«اعلم بني عباس» به حساب مي آمد دردوره ولايتعهدي، مناظرات متعددي را بين امام رضا (ع) و علماي ديگر مذاهب ترتيب مي داد.

انگيزه مامون از اين کار را بعضي مثل طبري (درتاريخ طبري) علاقه او به علم ودانش ذکر کرده اند وحاکم نيشابوري (درتاريخ نيشابور) مي گويد که اين کار را مي کرد تا نقاط ضعف احتمالي امام رضا (ع) را برملا کند وبه جايگاه ايشان توهين کند.به هر حال، هدف هرچه که بود نتيجه مناظرات اذعان همه به علم ودانش سرشار امام (ع) ودادن لقب «عالم آل محمد» به آن حضرت بود. براي آنکه به صحت اين حرف پي ببريد، مي توانيد موضوع يکي از جلسات اين مناظرات را در دو منبع سني («عقدالفريد» نوشته ابن عبد ربه اندلسي، متوفاي 328ق) و شيعه («عيون اخبار الرضا»، نوشته ابن بابويه يا شيخ صدوق، متوفاي 381ق) بخوانيد که دقيقاً عين همان را نقل کرده اند.

غريب يا غريب الغربا
ممکن است تصور شود لقب «غريب» براي امام هشتم (ع) به خاطر دوري آن حضرت از شهر پيامير(ص) يعني مدينه بوده است اما از بين امامان ما ، فقط دوامام بوده اند که به طور کامل درمدينه زندگي کرده اند (امام باقر(ع) و امام صادق(ع) . سه امام اول دوره اي را در کوفه بوده اند وامام سوم پس از ترک مدينه به اجبار وحرکت به سمت مکه، عاقبت در سرزمين عراق به شهادت رسيد.امام چهارم که به اسارت تا دمشق هم رفتند واز امام کاظم(ع) به بعد هم همه ائمه در بغداد وتحت نظر خلفاي عباسي بودند (جز امام رضا(ع) که درمرو تحت نظر بودند) با اين حساب، اين لقب نبايد تنها به اين دليل باشد.

به نظر مي رسد که اين لقب را خود امام و نزديکان آن حضرت شايع کرده اند تا مانع از موفقيت اقدام سياسي مامون که مي خواست از ولايتعهدي امام رضا (ع) سوء استفاده بکند، بشوند.

همچنان که امام رضا (ع) در وقت حرکت به سوي ايران، از اهل بيتشان خواستند تا گريه و نوحه بکنند، يا وقتي که دعبل خزاعي درمرو خدمت ايشان رسيد وشعري را که در رثاي شهادت امامان قبلي براي آن حضرت خواند، حضرت به شعر او دوبيت اضافه کردند: «وقبر بطوس يالها من مصيبت / الحت علي الاحشا بالزفرات / الي الحشر حتي يبعث الله قائما/ يفرج عنا الغم والکربات» يعني «وقبري در طوس است که مصيبتش غم را تا روز قيامت در دل ها مي افروزد تا اينکه خداوند قائمي را برانگيزد واندوه را از دل ما برطرف کند.» دعبل پرسيده بود: « يابن رسول الله! من چنين قبري را نمي شناسم.» وحضرت جواب داده بود: « آن قبر من است.» دعبل هم قصيده اش را با دوبيت امام، اين طرف و آن طرف براي شيعيان مي خواند.

مرتضي
اين لقب به معناي مورد رضايت و پسنديده ، لقبي است که شيعيان دربرابر لقب «رضا» که مامون به آن حضرت داده بود براي ايشان به کار بردند، ، لفب مرتضي البته ازالقاب مشترک بين آن حضرت با ساير ائمه (ع) است واگر هم درمتني، مرتضاي خالي ديديد، قاعدتاً منظور امام اول(ع) است؛ اما در صلوات خاصه امام رضا هم اين لقب بلافاصله بعد از لقب رضا آمده است:«اللهم صل علي علي بن موسي الرضا المرتضي»

مقدمه:

امام علی بن موسی الرضا(ع)هشتمین امام شیعیان ازنسل پاک رسول خداوهشتمین جانشین پیامبرمکرم اسلام می باشند.

ایشان درسن 35 سالگی عهده دار مسئولیت امامت ورهبری شیعیان گردیدند وحیات ایشان هم زمان بودباخلافت خلفای عباسی که سختی ها ورنج بسیاری رابرامام رواداشتندوسرانجام مامون عباسی ایشان رادرسن 35 سالگی به شهادت رساند.

نام، لقب وکنیه امام:

نام مبارک ایشان علی وکنیه آن حضرت ابوالحسن ومشهورترین لقب ایشان”رضا” به معنای “خشنودی”می باشد.امام محمد تقی (ع)امام نهم وفرزندانشان سبب نامیده شدن ان حضرت به این لقب را اینگونه نقل می فرمایند:”خداوند اورا رضالقب نهاد زیراخداونددرآسمان ورسول خداوائمه اطهاردرزمین ازاوخشنودبوده اندوایشان رابرای امامت پسندیده اند وهمینطور(به خاطرخلق نیکوی امام )هم دوستان ونزدیکان وهم دشمنان ازایشان راضی وخشنودبودند.”

یکی ازالقاب مشهورحضرت “عالم آل محمد”است.این لقب نشانگرظهورعلم ودانش ایشان می باشد.درجلسات مناظره بسیاری که امام بادانشمندان بزرگ این عصرخویش،به ویژه علمای ادیان مختلف انجام دادودرهمه آن هاباسربلندی تمام بیرون آمد.
تولد امام:

حضرت رضا)ع)دریازدهم ذی القعده الحرام سال148هجری درمدینه منوره دیده به جهان گشودند.ازقول مادرایشان نقل شده است که:هنگامی که حامله شدم به هیچ وجه سنگینی حمل رادرخودحس نمی کردم ووقتی به خواب می رفتم،صدای تسبیح وتمجیدوذکر”لااله الاالله”را ازشکم خودمی شنیدم،هنگامی که وضع حمل انجام شد،نوزاددودستش رابه زمین نهادوسرش رابه سوی آسمان بلندکردوزبانش راتکان می داد گویی چیزی می گفت.
پدرومادرامام:

پدربزرگوارایشان امام موسی کاظم(ع) پیشوای هفتم شیعیان بودند که درسال183 ه.ق

به دست هارون عباسی به شهادت رسیدندومادرگرامیشان”نجمه”نام داشت.

امامت امام رضا (ع):

امامت ووصیت حضرت بارها توسط پدربزرگوارواجدادایشان ورسول اکرم اعلام شده بود. به خصوص امام کاظم(ع) بارها درحضور مردم ایشان رابه عنوان وصی وامام بعدازخویش معرفی کرده بودند . یکی ازیاران امام موسی کاظم(ع) می گوید:ماشصت نفربودیم که موسی بن جعفر به جمع ماواردشد ودست فرزندش علی دردست اوبود. فرمود:”آیا می دانید کیستم؟” گفتم :”توآقا وبزرگ ماهستی.” فرمود:”نام ولقب مرابگویید.”گفتم:شماموسی بن جعفربن محمدهستید. فرمود:”این که بامن است کیست؟” گفتم:علی بن موسی جعفر.فرمود:”پس شهادت دهید اودرزندگانی من وکیل من است وبعدازمرگ من وصی من می باشد.”
اوضاع سیاسی:

مدت امامت ایشان 20 سال بود که می توان آن رابه سه بخش جداگانه تقسیم کرد:

1) ده سال اول امامت آن حضرت همزمان بود با حکومت داری هارون.

2) پنج سال اول امامت آن حضرت که مصادف باخلافت امین بود.

3) پنج سال آخرامامت آن بزرگوارکه مصادف باخلافت مامون وتسلط اوبرقلمرواسلامی آن روز بود.

مدتی از روزگار زندگانی امام رضا(ع) هم زمان باخلافت هارون الرشید بود. دراین زمان مصیبت دردناک شهادت پدربزرگوارشان ودیگر مصیبت های دردناک برای علویان اتفاق افتاد . دراین زمان هارون برای قتل حضرت بسیارتلاش کردولی موفق نشد بعدازوفات هارون فرزندش امین به خلافت رسید. این دوره را می توان در زندگی امام در دوران آرامش بنامیم.اما سرانجام مامون عباسی توانست برادرخود راشکست داده واو رابه قتل برساند.پس از مدتی اوتصمیم گرفت تاخلافت را به امام پیشنهاد دهد وخد از خلافت به نفع امام کناره گیری کند،زیرا مامون می خواست شخص امام رازیر نظر داشته باشد وهم چنین ازقیام های متعدد شیعیان جلوگیری کند و او قصد داشت پس از سرکوب آشوب ولیعهدی را از امام پس بگیردودوباره خود برسرتخت پادشاهی بنشیند.او فکرمی کرد با این کار نیزمی تواندطرفداران زیادی رابدست آورد.
حدیث سلسله الذهب:

درطول سفرامام به مرو،هرکجامی ایستادند برکات زیادی شامل حال مردم آن منطقه می شد.ازجمله هنگامی که امام درمسیرحرکت خود واردنیشابورشدند ودرحالی که محملی قرار داشتند ازوسط شهرنیشابورعبورمی کردند.مردم زیادی که خبرورود امام به نیشابور راشنیده بودند،همگی به استقبال حضرت آمدند.دراین هنگام چندتن ازعلما به همراه گروه بی شماری ازطالبان علم واهل حدیث ودرایت به امام گفتند:”ای امام بزرگ وای فرزندامامان بزرگوار،تورابه حق پدران پاک واجداد بزرگوارت سوگند می دهیم که حدیثی ازپدران وجدبزرگوارتان ،پیامبرخدابرای مابیان فرمایی تایادگاری نزدماباشد.”امام دستورتوقف مرکب رادادندپس همگان دورهم جمع شدند وبه شنیدن حدیث پرداختند.حضرت ازقول پیامبر،جبرئیل وحضرت حق فرمودند:کلمه “لااله الاالله”حصارمن است پس هرکس آن رابگویدداخل حصارمن شده وکسی که داخل حصارمن گردد ایمن ازعذاب من خواهد بود.سپس امام فرمودند:”امااین شروطی دارد ومن ،خود،ازجمله آن شروط هستم.”

این حدیث بیانگراین است ازشروط اقراربه کلمه لااله الاالله.اقراربه امامت آن حضرت واطاغت وپذیرش گفتارورفتارامام می باشد که ازجانب خداوند تعالی تعیین شده است. درحقیقت امام شرط رهایی ازعذاب الهی راتوحیدوشرط توحیدراقبول ولایت وامامت می دانند.
ولایت عهدی:

هنگامی که حضرت وارد مروشدند،مامون ازایشان استقبال شایسته ای کردودرمجلسی که همه ارکان دولت حضورداشتند صحبت کردوگفت:تصمیم گرفته ام که خودرا از خلافت خلع کنم وآن رابه علی بن موسی الرضا واگذارکنم . امام فرمودند:”هرگز قبول نخواهم کرد.” وقتی مامون مایوس شد گفت:پس ولایت عهدی راقبول کن تابعدازمن شماخلیفه باشید. این اصراروانکارامام دوماه بیشترطول نکشیدتاآن جا که مخفیانه ودر مجلس خصوصی مامون حضرت راتهدید به مرگ کرد. امام هم به اجبارپیشنهادمامون راپذیرفت و ولی عهداوشد.
جنبه علمی امام:

امام وارث علم امامت بوده که ازجدش رسول خدا بمیراث مانده بود،اوچشمه جوشانی بودتشنگان معرفت ودانش را سیراب می کرد وگمشدگان سرزمین جهل ونادانی را راهنمایی می کرد.

مامون که شورواشتیاق مردم نسبت به امام واعتبار بی همتای امام رادرمیان ایشان می دید می خواست اعتبارایشان راخدشه دارکندوکارهایی که برای رسیدن به این هدف انجام داد.از جمله آنها تشکیل جلسات مناظره ای بین امام ودانشمندان علوم مختلف ازسراسر دنیا بود،تا آن ها با امام به بحث بپردازند ، شاید بتوانند امام را ازنظرعلمی شکست دهند.درآن مجلس حضرت باهریک ازدانشمندان به زبان خود و با دلایل علمی کتاب وقرآن جواب سوالات آنان رامی داد وقانعشان می کرد.دراین بین عده ای درهمان لحظه به وی واسلام روی آوردند.

می توان نتیجه گرفت که آن حضرت معدن کلمات پروردگار،صندوق انوارالهی وعلم خداوند متعال است .همین مباحثات حضرت رضا(ع) بافرقه های مختلف درمجلس مامون ،مقام علمی آن حضرت را آشکار می کرد،چنانچه بارها مامون می گفت:”هیچ کس را در روی زمین داناترازحضرت رضا(ع) نمی دانم.
اخلاق ومنش امام:

خصوصیات اخلاقی وزهد وتقوای آن حضرت به گونه ای بود که حتی دشمنان خویش رانیزشیفته ومجذوب خودکرده بود. بامردم درنهایت ادب تواضع ومهربانی رفتار می کرد وهیچ گاه خود را از مردم جدانمی نمود.

یکی ازیاران امام می گوید:”هیچ گاه ندیدم که امام رضا(ع) درسخن برکسی جفاورزد ونیزندیدم که سخن کسی را پیش ازتمام شدن قطع کند. هرگز نیازمندی را که می توانست نیازش را برآورده سازد رد نمی کرد در حضوردیگری پایش را دراز نمی فرمود. هرگز ندیدم به کسی ازخدمتکارانش بدگویی کند. خنده قهقهه نبود بلکه تبسم می فرمود . چون سفره غذا به میان می آمد،همه افراد خانه حتی دربان ومهتر را نیزبرسرسفره خویش می نشاند وآنان همراه با امام غذا می خوردند. شبها کم می خوابیدند وبسیاری ازشبها را به عبادت می گذراندند. بسیار روزه می گرفت وروزه سه روز در ماه راترک نمی کردند. کارخیر وانفاق پنهان بسیار داشتند. بیشتردرشبهای تاریک ،مخفیانه به فقرا کمک می کردند. یکی دیگر ازیاران ایشان می گوید:فرش آن حضرت درتابستان حصیرودر زمستان پلاسی بود . لباس اودر خانه درشت وخشن بود، اما هنگامی که درمجالس عمومی شرکت می کرد خود رامی آراست. شبی امام میهمان داشت، درمیان صحبت چراغ ایرادی پیداکرد، میهمان امام دست پیش آورد تاچراغ را درست کند اما امام نگذاشت وخود این کار را انجام دادوفرمود:ما گروهی هستیم که میهمان خود رابه کار نمی گیریم.
شهادت امام:

مامون براي مسموم نمودن امام(ع)دقيقترين راه را انتخاب كرد كه هيچگونه اي باقي نگذارد وي در يكي از منازل بين راه خوشه انگوري انتخاب كرد و سوزن هايي را در ته دانه هاي آن قرار داد وپس از چند روز سوزن ها را برداشت و خوشه انگور را كه هيچ گونه تغييري در ظاهر آن ديده نمي شد به حضرت تعارف كرد و اصرار نمود، تا حضرت چند دانه اي از آن خوردند و مسموم گرديدند.

تدفین امام:

به قدرت واراده الهی امام جواد(ع) فرزند ایشان وامام بعدازآن حضرت به دورازچشم دشمنان بدن مطهرایشان راغسل داده وبرآن نمازگذارده وپیکرپاک ایشان بامشایعت بسیاری ازشیعیان ودوستداران آن حضرت درشهرمشهد دفن گردید وقرن هاست که مزار این امام بزرگوار مایه برکت ومباهانت ایرانیان است.

زیارتنامه امام رضا علیه السلام

اللهم طهرنی و طهرلی قلبی و اشرح لی صدری و اجر علی لسانی مدحتك و الثناء علیك فانه لا قوة الا بك اللهم اجعله لی طهورا و شفاءا.

و در وقت بیرون رفتن بگو:

بسم الله و بالله و الی الله و الی ابن رسول الله حسبی الله توكلت علی الله اللهم الیك توجهت و الیك قصدت و ما عندك اردت

پس چون بیرون رفتتی بر در خانه خود بایست و بگو:

اللهم الیك وجهت وجهی و علیك خلفت اهلی و مالی و ما خولتنی و بك وثقت فلا تخیبنی یا من لا یخیب من اراده و لا یضیع من حفظه صل علی محمد و ال محمد و احفظنی بحفظك فانه لا یضیع من حفظت

چون بسلامت رسیدی انشاالله پس هرگاه خواهی بزیارت بروی غسل کن و بگو:

اللهم طهرنی و طهرلی قلبی و اشرح لی صدری و اجر علی لسانی مدحتك و محبتك و الثناء علیك فانه لا قوة الا بك و قد علمت ان قوام دینی التسلیم لامرك و الاتباع لسنة نبیك و الشهادة علی جمیع خلقك اللهم اجعله لی شفاء و نورا انك علی كل شیء قدیر

پس ببوش باکیزه ترین جامه های خود را و بگو :

الله اكبر و لا اله الا الله و سبحان الله و الحمد لله

چون داخل روضه منوره شدی بگو :

بسم الله و بالله و علی ملة رسول الله صلی الله علیه و اله اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریك به و اشهد ان محمدا عبده و رسوله و ان علیا ولی الله

پس برو نزد ضریح و بگو :

اشهد ان لا اله الا الله وحده لا شریك له و اشهد ان محمدا عبده و رسوله و انه سید الاولین و الاخرین و انه سید الانبیاء و المرسلین اللهم صل علی محمد عبدك و رسولك و نبیك و سید خلقك اجمعین صلوة لا یقوی علی احصائها غیرك اللهم صل علی امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب عبدك و اخی رسولك الذی النتجبته بعلمك و جعلته هادیا لمن شئت من خلقك و الدلیل علی من بعثته برسالاتك و دیان الدین بعدلك و فصل قضائك بین خلقك و المهیمن علی ذلك كله و السلام علیه و رحمة الله و بركاته اللهم صل علی فاطمة بنت نبیك و زوجة ولیك و ام السبطین الحسن و الحسین سیدی شباب اهل الجنة الطهرة الطاهرة المطهرة التقیة النقیة الرضیة الزكیة سیدة نساء اهل الجنة اجمعین صلوة لا یقوی علی احصائها غیرك اللهم صل علی الحسن و الحسین سبطی نبیك و سیدی شباب اهل الجنة القائمین فی خلقك و الدلیلین علی من بعثت برسالاتك و دیانی الدین بعدلك و فصلی قضائك بین خلقك اللهم صل علی علی بن الحسین عبدك القائم فی خلقك و الدلیل علی من بعثت برسالاتك و دیان الدین بعدلك و فصل قضائك بین خلقك سید العابدین اللهم صل علی محمد بن علی عبدك و خلیفتك فی ارضك باقر علم النبیین اللهم صل علی جعفر بن محمد الصادق عبدك و ولی دینك و حجتك علی خلقك اجمعین الصادق البار اللهم صل علی موسی بن جعفر عبدك الصالح و لسانك فی خلقك الناطق بحكمك و الحجة علی بریتك اللهم صل علی علی بن موسی الرضا المرتضی عبدك و ولی دینك القائم بعدلك و الداعی الی دینك و دین ابائه الصادقین صلوة لا یقوی علی احصائها غیرك اللهم صل علی محمد بن علی عبدك و ولیك القائم بامرك و الداعی الی سبیلك اللهم صل علی علی بن محمد عبدك و ولی دینك اللهم صل علی الحسن بن علی العامل بامرك القائم فی خلقك المخصوص بكرامتك الداعی الی طاعتك و طاعة رسولك صلواتك علیهم اجمعین اللهم صل علی حجتك و ولیك القائم فی خلقك صلوة تامة نامیة باقیة تعجل بها فرجه و تنصره بها و تجعلنا معه فی الدنیا و الاخرة اللهم انی اتقرب الیك بحبهم و اوالی ولیهم و اعادی عدوهم فارزقنی بهم خیر الدنیا و الاخرة و اصرفعنی بهم شر الدنیا و الاخرة و اهوال یوم القیمة

السلام علیك یا ولی الله السلام علیك یا حجة الله السلام علیك یا نور الله فی ظلمات الارض السلام علیك یا عمود الدین السلام علیك یا وارث ادم صفوة الله السلام علیك یا وارث نوح نبی الله السلام علیك یا وارث ابراهیم خلیل الله السلام علیك یا وارث اسمعیل ذبیح الله السلام علیك یا وارث موسی كلیم الله السلام علیك یا وارث عیسی روح الله السلام علیك یا وارث محمد رسول الله السلام علیك یا وارث امیرالمؤمنین علی ولی الله و وصی رسول ربالعالمین السلام علیك یا وارث فاطمة الزهراء السلام علیك یا وارث الحسن و الحسین سیدی شباب اهل الجنة السلام علیك یا وارث علی بن الحسین زین العابدین السلام علیك یاوارث محمد بن علی باقر علم الاولین و الاخرین السلام علیك یا وارث جعفر بن محمد الصادق البار السلام علیك یا وارث موسی بن جعفر السلام علیك ایها الصدیق الشهید السلام علیك ایها الوصی البار التقی اشهد انك قد اقمت الصلوة و اتیت الزكوة و امرت بالمعروف و نهیت عن المنكر و عبدت الله حتی اتیك الیقین السلام علیك یا ابا الحسن و رحمة الله و بركاته

اللهم الیك صمدت من ارضی و قطعت البلاد رجاء رحمتك فلا تخیبنی و لا تردنی بغیر قضاء حاجتی و ارحم تقلبی علی قبر ابن اخی رسولك صلواتك علیه و اله بابی انت و امی یا مولای اتیتك زائرا وافدا عائذا مما جنیت علی نفسی و احتطبت علی ظهری فكن لی شافعا الی الله یوم فقری وفاقتی عندالله مقام محمود و انت عنده وجیه

اللهم انی اتقرب الیك بحبهم و بولایتهم اتولی اخرهم بما تولیت به اولهم و ابرء من كل ولیجة دونهم اللهم العن الذین بدلوا نعمتك و اتهموا نبیك و جحدوا بایاتك و سخروا بامامك و حملوا الناس علی اكتافال محمد اللهم انی اتقرب الیك باللعنة علیهم و البرائة منهم فی الدنیا و الاخرة یا رحمن

صلی الله علیك یا اباالحسن صلی الله علی روحك و بدنك صبرت و انت الصادق المصدق قتل الله من قتلك بالایدی و الالسن .

تـرجـمـــــــــــــــــــــــــــــــــه

خدایا مرا پاک کن و دلم را طاهر گردان و سینه ام را بگشا و جاری کن بر زبانم ستایش و مدح سپاس بر تو را زیرا که نیرویی نباشد جز به وجود تو خدایا آن را وسیله پاکی و درمان من قرار بده

بنام خدا و به یاری خدا و به سوی خدا و به سوی فرزند رسول خدا بس است مرا خدا توکل کردم بر خدا خدایا به درگاه تو روآوردم و آهنگ آستان تو کردم و آنچه را نزد توست خواسته و می طلبم

خدایا به درگاه تو روآوردم و بر عهده تو بجا گذاشتم خاندانم و دارائیم و آنچه به من دادی و به تو اطمینان دارم و مرا تهی دست مساز ای که نومید نکند هر که او را خواهد و تباه نگرداند آن را که در حفظ خود دارد درود بر محمد و خاندان محمد و نگه دار مرا به نگه داری خودت زیرا تباه نگردد هر که را تو نگه داری کنی

خدایا پاک کن مرا و قلب دلم را طاهر گردان و بگشا سینه ام را و جاری ساز بر زبانم مدح و ثناء خودت و دوستی تو و ستایش تو را زیرا توان و قدرتی نیست جز به تو و براستی دانستم که پایه و استواری دینم تسلیم به فرمان تو و پیروی از روش و سنت تو است و گواهی دادن به این مطلب برای همه خلقت است خدایا آن را برای درمان هر درد و نور هر تاریکی قرار بده زیرا تو بر هر چیزی توانایی

خدا بزرگ است نیست معبودی جز خدا منزه است خدا حمد و سپاس برای خداست

به نام خدا و به یاری خدا و بر آئین رسول خدا رحمت خدا بر او و بر خاندان او گواهی می دهم اینکه نیست معبودی جز خدای یگانه نیست شریکی برای او و گواهم به اینکه محمد بنده خدای و رسول خداست و اینکه علی ولی خداست

گواهم که نیست الهی جز خدای یگانه که شریکی برای او نیست و گواهم به اینکه محمد بنده خدا و رسول خداست و اینکه اوست آقای اولین و آخرین و اوست آقای پیغمبران و رسولان خدایا درود فرست بر محمد بنده ات و رسولت و پیغمبرت و آقای آفریدگانت همگی درود و رحمتی که نتوان او را شمرد غیر از تو خدایا درود فرست بر امیرمؤمنان علی بن ابیطالب بنده تو و برادر رسول تو که برگزیدی او را به دانش خودت و قرار دادی او را رهبر به هر که خواستی از خلق خود و راهنما بر کسی که مبعوثش کردی به رسالت های خودت و جزابخش در دیانت به عدلت و فیصله دهنده حکم تو بین خلقت و نگهبانش کردی بر همه اینها و درود بر او و رحمت خدا و برکات او خدایا درود فرست بر فاطمه دختر پیغمبرت و همسر ولی تو و مادر دو سبطه حسن و حسین دو سید جوانان اهل بهشت آن بانوی پاک و پاکیزه گوهر مطهره پرهیزکار پاکیزه و پسندیده پاک و مبرا از هر نقص بانوی زنان اهل بهشت همگی رحمتی که نتوان شمردش جز خودت خدایا درود فرست بر حسن و حسین دو سبط پیغمبرت و دو آقای جوانان اهل بهشت آن دو بزرگوار برای اقامه دین قیام کردند در میان خلق تو و دو رهنما بر کسیکه او را مبعوث کردی به رسالت خودت و دو پاداش دهنده دیانت طبق عدلت و دو فیصله بخش قضایت در میان خلق و خدایا درود فرست بر علی بن الحسین بنده تو و قیام کننده در میان خلق تو و راهنما بر کسیکه او را مبعوث کردی به رسالت خودت و داور در دین مطابق عدلت و فیصله دهنده حکم تو و حاکم در امر دین در میان خلق تو آقای عابدان خدایا درود فرست بر محمد بن علی بنده تو و جانشین تو در زمین شکافنده علم پیغمبران خدایا درود فرست بر جعفر بن محمد راستگو بنده تو و سرپرست دین تو و حجت تو بر همه خلقت راستگو و خوشرفتار خدایا درود فرست بر موسی بن جعفر بنده شایسته ات و زبان گویای تو در میان خلقت و زبان گویای به حکمت تو و حجت بر آفریدگانت خدایا درود فرست بر علی بن موسی الرضا پسندیده بنده ات و سرپرست دین تو آن قیام کننده به عدل تو و دعوت کننده به دینت و دین پدران راستگویش درودی که نتوان شمرد و احصاء کرد جز تو خدایا درود فرست بر محمد بن علی بنده ات و ولی تو قیام کننده به فرمان تو و دعوت کننده به راهت خدایا درود فرست بر علی بن محمد النقی بنده (خاص ) تو و حافظ و نگهبان دین تو خدایا درود فرست بر حسن بن علی عمل کننده به فرمان تو قیام کننده در میان خلقت و آن حجت بزرگوارت اداء کننده از پیغمبرت و گواه تو بر خلقت آنکه مخصوص بود به کرامتت و دعوت کننده بود به اطاعت تو و اطاعت رسولت درود و رحمت های تو بر همه آن بزرگواران خدایا درود فرست بر حجت خودت و ولیت که قیام کننده در میان خلقت رحمتی پی در پی با برکت و پایدار شتاب کن بدان فرج او را و یاری کن او را و قرار ده ما را به او در دنیا و آخرت خدایا من تقرب می جویم به تو به درستی آنها و دوست دارم دوست آنها را و دشمن دارم دشمن آنها را و روزیم کن به وسیله آنان نیکی دنیا و آخرت را و دور کن از من به وسیله ایشان بدی دنیا و آخرت را و هراس های روز قیامت را

درود بر تو ای ولی خدا درود بر تو ای حجت خدا درود بر تو ای نور خدا در تاریکیهای زمین درود بر تو ای استوانه دین درود بر تو ای وارث آدم برگزیده خدا درود بر تو ای وارث نوح پیامبر خدا درود بر تو ای وارث ابراهیم خلیل خدا درود بر تو ای وارث اسماعیل قربانی خدا درود بر تو ای وارث موسی هم سخن با خدا درود بر تو ای وارث عیسی روح خدا درود بر تو ای وارث محمد رسول خدا درود بر تو ای وارث امیرالمؤمنین علی ولی خدا و وصی فرستاده پروردگار جهانیان درود بر تو ای وارث فاطمه زهرا درود بر تو ای وارث حسن و حسین دو آقای جوانان اهل بهشت درود بر تو ای وارث علی بن حسین زینت عابدان درود بر تو ای وارث محمد بن علی شکافنده دانش اولین و آخرین درود بر تو ای وارث جعفر بن محمد راستگو خوشرفتار درود بر تو ای وارث موسی بن جعفر درود بر تو ای شهید با صدق و حقیقت درود بر تو ای جانشین نیکوکار با تقوی گواهم به اینکه تو به پا داشتی نماز را و ادا کردی زکات را و امر به معروفو نهی از منکر کردی و پرستش نمودی خدا را تا دم مرگ درود بر تو ای اباالحسن و رحمت خدا و برکات او

خدایا آهنگ به درگاهت کردم از وطنم و نور دیدم و طی کردم شهرها را به امید رحمت تو ناامید مکن مرا و باز مدار مرا بدون برآوردن حاجتم و رحم کن رفت و آمد بر سر قبر فرزند برادر رسولت درودهای تو بر او و آل او پدر و مادرم فدای تو باد ای مولای من آمدم به زیارتت و بدرگاه شما وارد شده و پناهنده از آنچه جنایت کردم بر خودم و بار سنگین گناه را بر دوش کشیدم پس شفیع من باش به درگاه خدا روز نداریم و بی چیزیم برای توست نزد خدا مقام پسندیده و تو نزد او آبرومندی

خدایا من تقرب می جویم به سوی تو به دوستی و ولایت ایشان پیرو و دوست آنهایم بدانچه پیرو و دوست اول آنها بودم و بیزارم از هر دسته و گروهی جز آنها خدایا لعنت کن به کسانیکه تبدیل کردند نعمت را و متهم کردند پیغمبرت را و منکر آیات تو شدند و مسخره کردند امامت را و سوار کردند مردم را بر دوش آل محمد خدایا من تقرب می جویم به سویت به وسیله لعنت بر آنها و بیزاری از آنها در دنیا و آخرت ای مهربان

رحمت خدا بر تو ای اباالحسن درود خدا بر روان تو و جسم پاکت که شکیبا بودی و تویی راستگو تصدیق شده بکشد خدا هر که تو را کشت با دست و زبان

دلنوشته های زیبا و خواندنی درباره امام رضا (ع)

دل من گم شده گر پیدا شد

بسپارید امانات رضا

واگر ازتپش افتاد دلم

ببریدش به ملاقات رضا

ازرضاخواسته بودم شاید

بگذارد که غلامش بشوم

همه گفتندمحال است ولی

دلخوشم من به محالات رضا

امام رضا

بعد از رکوع و سجده و بعد از قیام از دور

هر شب دو زانو می زنم با احترام از دور

دستی به روی سینه و دستی به سوی تور

وروی لبم گُل می کند : آقا سلام از دور

السلام علیک یا علی بن موسی الرضا المرتضی

یا امام رضا

به کوی تو هر جا که پا می گذارم

همان جا دل خویش جا می گذارم

مبادا برانی که با صد امید

قدم در حریم شما می گذارم….

امام رضا, توسل به امام رضا

یا امام رضا

دستت را میگذاری روی مرزی ترین نقطه وجودت یک حس گمشده آهسته شروع میکند به جوانه زدن… سلام می

کنی چشمت مست تماشای گنبد طلا میشود… بو می کشی تا ریه هایت پر شود از عطر حضور نگاه مهربان امام رضا و احساس تازگی اندیشه های خسته ات را فرا میگیرد… زیر لب زمزمه می کنی یا ضامن آهو یا غریب الغربا حواست به من هست؟ دلت را جا گذاشتی در حرم و گره اش زدی به ضریح امام رضا…

السلام علیک یا امام رضا

یا امام رضا دلم هوای تو کرده شه خراسانی ..

چه می شود که بیایم حرم به مهمانی…؟

دلم زکثرت زشتی بریده آقاجان…

عنایتی که بیایم، تویی که درمانی….

امام رضا, توسل به امام رضا

یا امام رضا جان

ما دولت تسلیم و رضا می طلبیم

راهی سوی اقلیم بقا می طلبیم

اندر دو جهان ، عزت و اقبال و نجات

از فیض ولایت رضا می طلبیم

امام رضا, توسل به امام رضا

یا ضامن اهو یا امام رضا

باب الجواد…بارش باران… نگفتنی ست،

اذن دخول بر لب یاران، نگفتنی ست…

صدها هزار زائر و عاشق میان صحن،

عرض ادب به شاه خراسان… نگفتنی ست…

یا امام رضا میبینم عاشقای تورو؛اشک های زائرای تورو؛آرزومه منم بپوشم لباس خادم های تورو.همه ی دارایی ام رو به تو بدهکارم.جون جوادت؛آقا خیلی دوستت دارم من

یا امام رضا

واحد گمشدگان حرمت بیکار است

گم شدن در حرم تو خود پیدا شدن است

امام رضا, توسل به امام رضا

امام رضا

“یا امام رضـــــــــــا” اگر بناست که

لطف کسی به ما برسد …. .

خدا کند فقط از جانب شما برسد….

.نخواه منت بیگانه بر سرم باشد….. .

خوش است خیر همیشه از

آشنا برسد… .

از آستان رضا (ع)

هرچه می رسد بی شک…. .

بدون واسطه از محضرخدا برسد… .

شما دعا کن اگر عمر من کفاف نداد… .

جنازه ام شب جمعه

به کربلا برسد…

امام رضا, توسل به امام رضا

درد دل با امام رضا

یا امام رضا

حتما قرار شاه و گدا هست یادتان ،

همان شب که زدم دل به نامتان ،

مشهد ، حرم ، ورودی باب الجواد ،

آقا ، عجیب دلم گرفته برایتان….

امام رضا, توسل به امام رضا

السلام علیک یا امام رضا

یا امام رضا

خـدّام حـرم غـم تـو را می فهمنـد

تـأثیر تـو را در همـه جا می فهمنـد

امام رضا, توسل به امام رضا

یا ضامن اهو یا امام رضا

یا امام رضا آمدم تا برايت بگويم رازهاى بزرگ دلم را بر ضريحت دخيلى ببندم تا كنى چاره اى مشكلم را آمدم با دلى تنگ و خسته تا به پاى ضريحت بميرم يا كه اى ضامن آهو از تو حاجتم را اجابت بگيرم

ای آشنای غریب، ای عصمت هشتم، ای غریب الغربا، ای شمس الشموس و ای مولای من! کوچه های نیشابور، هنوز بوی کلام عطرآگین تو را دارد. هر روز که خورشید خراسان، سینه ریز زرینش را از شوق می درد و انبوه دانه های طلایی اش از فراز آسمان بر حَرَمت می پاشد، کبوتر دل، بهانه کنان به سوی حرم تو پر می کشد و به سوی دانه های مِهری می رود که برایش می پاشی.

امام رضا, توسل به امام رضا

امام رضا

یا امام رضا اگر بناست كه لطف كسی به ما برسد

خدا كند فقط از جانب شما برسد

خواه منت ِ بیگانه گردنم باشد

شرح شهادت امام رضا (ع) در منابع اسلامي

در روايتي از اباصلت آمده است: «مأمون، امام رضا (ع) را فراخواند و آن حضرت را مجبور كرد از انگور بخورد. آن حضرت به واسطه آن انگور مسموم شد.»

درباره نحوه شهادت امام رضا (ع)، بيشتر عالمان شيعه و همچنين تعداد زيادي از علماي اهل سنت، قائل هستند كه آن حضرت مسموم و شهيد شده است. البته درباره عامل شهادت امام هشتم، اختلاف‌نظرهايي وجود دارد؛ اما قول مشهور اين است كه آن حضرت، توسط «مأمون» خليفه عباسي مسموم و به شهادت رسيد.

برخي از علماي اهل سنت بر اين نظرند كه مأمون، امام رضا (ع) را مسموم نكرده است و براي اين گفته خود دلائلي هم ذكر مي‌كنند. از جمله آن دلائل اين است كه مأمون دختر خود را به همسري امام جواد (ع) درآورد. مأمون به برتري امام رضا (ع) در برابر علما استدلال مي‌كرد. بعد از درگذشت امام رضا (ع) مأمون بسيار ناراحت و غمگين بود و…
در ادامه خواهيم گفت كه به هيچ يك از دلائل در اين رابطه نمي‌توان استناد كرد.

همچنين عده‌اي از علماي اهل سنت نيز بر اين باورند كه امام رضا (ع) مسموم شده است و عامل جنايت، عباسيان اما شخصي غير از مأمون، بوده است. براي مثال؛ ابن‌جوزي مي‌گويد: «وقتي عباسيان ديدند خلافت از دست آنها خارج شد (به واسطه ولايت‌عهدي) و به دست علويان افتاد، امام رضا (ع) را مسموم كردند.» اين قول نيز چندان صحيح به نظر نمي‌رسد؛ زيرا «بيشتر مورخان و راويان اجماع دارند كه مأمون سم را به امام (ع) داده نه غير او.»

همچنين روايات مستندي از امام رضا (ع) وارد شده است كه در آن، حضرت شهادت خود را پيش‌گويي كرده و عامل اين جنايت را مأمون دانسته است. امام رضا (ع) به هرثمة بن اعين مي‌گويد: «موقع مرگ من فرا رسيده است. اين طاغي (مأمون) تصميم گرفته مرا مسموم كند…»

عده‌اي از پژوهشگران معتقدند كه شورش عباسيان در بغداد و تصميم مأمون براي حضور در اين شهر، سبب شد تا اطرافيان اين خليفه به وي هشدار دهند كه در نبود وي و حضور وليعهد ـ كه منظور امام رضا (ع) بود ـ كار حكومت به مشكل برخواهد خورد و به همين دليل، مأمون، امام رضا (ع) را به شهادت رساند.
به نظر مي‌رسد انگيزه اصلي مأمون در به شهادت رساندن امام رضا (ع) همين مطلبي باشد كه ذكر شد. چرا كه قيام عباسيان در بغداد جز به خاطر ترس از روي كار آمدن علويان نبوده است.

طبري مي‌نويسد: «مأمون نامه‌اي به بني‌عباس در بغداد نوشت و مرگ علي بن موسي (ع) را به آنان اعلام كرد و از آنان خواست كه به اطاعت او درآيند؛ زيرا دشمني آنان با او جز با بيعت وي با علي بن موسي (ع) نبوده است.»
از ديگر موجباتي كه مورخان در قتل امام رضا (ع) ذكر كرده‌اند، كينه‌اي مي‌دانند كه مأمون از امام رضا (ع) به دل گرفته بود. طبرسي مي‌نويسد: «علتي كه موجب شد مأمون، امام رضا (ع) را به شهادت برساند، اين بود كه آن حضرت بي‌محابا (و بدون ترس) حق را در برابر مأمون اعلام مي‌كرد. در بيشتر موارد در مقابل او قرار مي‌گرفت كه موجب عصبانيت و كينه او مي شد…»

همانگونه كه بيان شد، از نظر روايات شيعي، شكي نيست كه مأمون، حضرت رضا (ع) را مسموم كرد. اما اينكه كيفيت اين عمل چگونه بوده است، چند نوع روايت وجود دارد كه به آنها اشاره مي‌كنيم.

روايتي را شيخ مفيد از عبدالله بن بشير نقل كرده كه عبدالله گفت: «مأمون به من دستور داد كه ناخن‌هاي خود را بلند كنم … سپس مرا خواست و چيزي به من داد كه شبيه تمر هندي بود و به من گفت: اين را به همه دو دست خود بمال … سپس نزد امام رضا (ع) رفت و به من دستور داد كه انار براي ما بياور. من اناري چند حاضر كردم و مأمون گفت: با دست خود آن را بفشار.

من فشردم و مأمون آن آب انار را با دست خود به حضرت خورانيد و همان سبب مرگ آن حضرت شد و پس از خوردن آن آب انار، دو روز بيشتر زنده نماند.»

روايت ديگري را شيخ مفيد از محمد بن جهم ذكر كرده كه مي گويد: «حضرت رضا (ع) انگور دوست مي‌داشت. پس قدري انگور براي حضرت تهيه كردند. در حبه‌هاي آن به مدت چند روز سوزن‌هاي زهرآلود زدند. سپس آن سوزن‌ها را كشيده و نزد آن بزرگوار آوردند … آن حضرت از آن انگورهاي زهرآلود بخورد و سبب شهادت ايشان شد.»

روايتي از اباصلت هروي نيز نقل شده كه مي گويد: «مأمون، امام رضا (ع) را فراخواند و آن حضرت را مجبور كرد از انگور بخورد. آن حضرت به واسطه آن انگور مسموم شد.»

بنابراين، ادله‌اي كه اهل سنت ذكر كرده‌اند كه مأمون امام رضا (ع) را به شهادت نرسانده بي‌اساس است؛ چرا كه مأمون فردي بود كه به خاطر حكومت، برادرش امين را به قتل رساند و محبوبيت امام رضا (ع) در نزد او از برادرش بيشتر نبود. و گريه ظاهري او بعد از مرگ امام (ع) به جهت منحرف كردن اذهان علويان و طرفداران امام رضا (ع) بوده است.

بعد از شهادت امام رضا (ع) شيعيان، بدن شريف آن حضرت را در خراسان تشييع كردند. اين تشييع جنازه به حدي پر شور بود كه تا آن زمان مثل آن ديده نشده بود. همه طبقات در تشييع جنازه امام حاضر شدند. آن امام همام، در سال 203 قمري در شهر طوس به خاك سپرده شد و بارگاه عظيمش امروز ميزبان صدها هزار عزادار است، در حالي كه هيچ نشاني از خلافت پهناور مأمون وجود ندارد.